The Chocolate Girl – Jean-Etienne Liotard

Το Κορίτσι με τη Σοκολάτα δεν ήταν προϊόν ανάθεσης ή παραγγελίας, αλλά δημιουργήθηκε ως απόδειξη δεξιοτεχνίας του καλλιτέχνη. Ο Liotard εργάστηκε με παστέλ, μια τεχνική στην οποία χρησιμοποιείται μείγμα λευκής κιμωλίας και χρώματος σε σκόνη. Η τεχνική, η οποία γνώρισε μεγάλη διάδοση κατά τον 18^ο αιώνα, εναρμονιζόταν με το Ροκοκό στυλ της εποχής για δημιουργία ζωντανών πορτρέτων με αψεγάδιαστες και απαλές -σαν πορσελάνη- επιφάνειες. Ο πίνακας επαινέθηκε ιδιαίτερα από τους συγχρόνους του ζωγράφου και έχει χαρακτηριστεί ως το πιο όμορφο παστέλ που μπορεί να έχει δει κανείς.

Αυτό που καθιστά το έργο τόσο εντυπωσιακό είναι όχι μόνο η απερίγραπτη μαεστρία του Liotard στον χειρισμό των παστέλ, αλλά και ο αινιγματικός χαρακτήρας που αποπνέει η εικόνα, καθώς παρουσιάζει ένα σπάνιο -μέχρι τότε- επιλεγμένο θέμα. Πρόκειται για το πορτρέτο μιας νεαρής υπηρέτριας, η οποία μεταφέρει έναν δίσκο με μία κούπα γεμάτη με σοκολάτα και ένα ποτήρι νερό. Ένα διάχυτο φως, που μοιάζει να προέρχεται από παράθυρα των οποίων το είδωλο καθρεπτίζεται στο γυάλινο ποτήρι, δημιουργεί μία ατμοσφαιρική εικόνα με απαλό φόντο και ελάχιστες σκιές. Η σκηνή, με τον ρεαλισμό και την απλότητά της, δεν στερείται τρυφερότητας. Οι ήπιες χρωματικές αναμείξεις επάνω στην περγαμηνή, που ιδιαίτερα στο πρόσωπο αποκτούν μία πορσελάνινη ποιότητα, δημιουργούν την ιδανική ομορφιά χωρίς να είναι άψυχη και βαρετή.

Ο δίσκος με το ιαπωνικό βερνίκι και η κούπα πορσελάνης αντανακλούν μια αίσθηση μεγαλοπρέπειας και πλούτου. Η σοκολάτα πιθανότατα προορίζεται για ένα άτομο ευγενούς καταγωγής, επειδή ήταν ακόμα ένα ακριβό προϊόν εκείνη την περίοδο, που μόνο οι ανώτερες τάξεις μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά. Μέχρι τον 16^ο αιώνα, κανένας Ευρωπαίος δεν είχε δοκιμάσει το περίφημο αυτό ποτό από την Κεντρική Αμερική. Μετά την κατάκτηση των Αζτέκων από τους Ισπανούς, η σοκολάτα εισήχθη στην Ευρώπη. Η λέξη “σοκολάτα” προήλθε από τη γλώσσα των Αζτέκων και το “xocoatl”, τον όρο που περιέγραφε το υγρό παρασκεύασμα από τον καρπό του κακαόδεντρου. Γρήγορα έγινε αγαπημένο ρόφημα στους αριστοκρατικούς κύκλους. Οι Ισπανοί πρόσθεσαν ζάχαρη, καθώς και μέλι, για να αντισταθμίσουν την πικρή του γεύση. Η βανίλια, η οποία επίσης εισήχθη από την Αμερική, αποτέλεσε ένα δημοφιλές ακόμη πρόσθετο, ενώ μερικές φορές χρησιμοποιούνταν πιπέρι και άλλα μπαχαρικά. Μέχρι το 1602, η σοκολάτα είχε φτάσει από την Ισπανία στην Αυστρία και μέσα σε περίπου εκατό χρόνια, καθιερώθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το εξωτικό προϊόν έγινε της μόδας ως ποτό πολυτελείας στις Ευρωπαϊκές αυλές του 18^ου αιώνα.

Όταν η σοκολάτα έγινε πλέον πιο προσιτή οικονομικά, αυτό το υπέροχο έργο τέχνης χρησίμευσε ως έμπνευση για πολλές εμπορικές εικονογραφήσεις, που διαφήμιζαν τις ευεργετικές επιδράσεις του προϊόντος. Η ίδια η σοκολάτα, που συνδέεται πάντα με την ευχαρίστηση και την απόλαυση, ενίσχυσε περαιτέρω την ιδιαίτερη γοητεία που ασκούσε ο πίνακας. Τόσο τα πολυάριθμα αντίγραφα από παστέλ ή λάδι, όσο και οι αμέτρητες μετέπειτα εκτυπώσεις και φωτογραφικές αναπαραγωγές αυτής της εικόνας, συνέβαλαν στην ευρεία δημοτικότητά της και στη διεθνή αποδοχή της. Τον 19^ο αιώνα, πολλοί σοκολατοποιοί χρησιμοποίησαν το Κορίτσι με τη Σοκολάτα ή παράγωγα της εικόνας για το branding και τη συσκευασία, καθιστώντας τη φιγούρα του κοριτσιού πολύ δημοφιλή στη λαϊκή τέχνη και τη διαφήμιση. 

Το Κορίτσι με τη Σοκολάτα είναι πράγματι απόδειξη της ιδιαίτερης ικανότητας του Liotard να χειρίζεται τα υλικά, αλλά και να απεικονίζει το σπάνιο μοτίβο της άγνωστης υπηρέτριας, δημιουργώντας τελικά ένα αριστούργημα που συνταιριάζει την απλότητα με την πολυτέλεια.